Sturing nodig bij de reizigersrevolutie: het belang van governance bij MaaS
Zonder sturing profiteert niet iedereen en gaat innovatie verloren. Hoe kunnen we voorkomen dat MaaS ontspoort?
Mobility-as-a-Service (MaaS) kan onze manier van reizen volledig veranderen. Het belooft makkelijker, slimmer en duurzamer reizen. Toch is er één groot risico: zonder goede governance loopt MaaS snel vast.
Waarom vind ik dit een interessante reis worden
Als mobiliteits-nerd lees ik veel over nieuwe vervoersvormen. MaaS is meer dan een app: het verandert hoe we reizen en hoe we mobiliteit organiseren. Maar één ding bleef knagen: hoe zorgen we dat MaaS echt werkt voor iedereen, en niet alleen voor wie makkelijk toegang heeft tot nieuwe technologie? Toen ik artikelen over de problemen bij Uber en zelfrijdend vervoer las, zoals de taxicrisis in New York, zag ik dat ook MaaS stevige governance nodig heeft om zulke problemen te voorkomen1 . Dat maakte mij duidelijk: MaaS vraagt om slimme sturing, anders werkt het niet.
Waar gaan anderen heen met dit thema
Uit onderzoek blijkt duidelijk dat governance cruciaal is voor het succes van nieuwe mobiliteitsdiensten. In de hierboven aangehaalde studie benadrukken de onderzoekers hoe belangrijk balans is. Aan de ene kant moet ruimte zijn voor innovatie, aan de andere kant zijn regels nodig om iedereen mee te laten doen en om ongewenste effecten zoals monopolieposities te voorkomen. Ook in Finland speelt governance een grote rol: een onderzoek van de Universiteit van Aalto2 laat zien dat heldere rollen en verantwoordelijkheden essentieel zijn om de voordelen van nieuwe technologie zoals MaaS eerlijk te verdelen.
In Nederland zien we dat governance al langer aandacht krijgt bij nieuwe mobiliteitsoplossingen. Onderzoek naar de mobiliteitshubs in Groningen-Drenthe en Zeeland lieten zien dat de coördinatie tussen verschillende vervoersvormen vaak moeilijk verloopt.3 Onduidelijke verantwoordelijkheden en gebrek aan samenwerking zijn hier grote problemen. Zij adviseren dan ook een balans tussen centrale coördinatie en lokale initiatieven om de netwerken effectief te laten samenwerken. Dat voorkomt problemen zoals lage toegankelijkheid en inefficiënte routes.
Onderzoek in Brazilië laat zien dat flexibele regelgeving nodig is om in te spelen op lokale verschillen, maar dat een nationaal kader ook noodzakelijk blijft voor veiligheid en kwaliteit.4 Dit inzicht is belangrijk voor Nederland, waar lokale verschillen in mobiliteitsvraagstukken groot zijn.
Governance is ook essentieel om de juiste data te verzamelen voor beleid. Het is belangrijk dat overheden toegang hebben tot mobiliteitsdata, met respect voor privacy, om goed beleid te kunnen voeren.5
Deze onderzoeken tonen duidelijk dat governance bij MaaS niet slechts wenselijk is, maar noodzakelijk om innovatie en publieke doelen met elkaar te verbinden.
En nu? Hoe gaat dit verder?
Goede governance bij MaaS vraagt om een slimme aanpak. Daarbij moet je nadenken over nieuwe manieren om vervoer te organiseren. Governance is niet statisch. Het verandert mee met innovaties zoals kunstmatige intelligentie en big data. Stel jezelf eens de vraag: hoe stuur jij de inzet van AI bij MaaS-oplossingen? En hoe zorg je ervoor dat innovaties zoals zelfrijdend vervoer en deelmobiliteit elkaar versterken in plaats van tegenwerken?
Ook de financiering van MaaS vraagt om aandacht. Hoe verdeel je de kosten en opbrengsten eerlijk tussen publieke en private partijen? Het inzetten van design thinking helpt om governance niet alleen vanuit regels maar vanuit de gebruiker op te bouwen.
Ten slotte is inclusie cruciaal. Hoe zorg jij ervoor dat iedereen, ook mensen met een beperking of beperkte digitale vaardigheden, kunnen profiteren van MaaS?
Door na te denken over deze vragen help je mee aan toekomstbestendige mobiliteit. Governance bij MaaS is namelijk geen luxe maar de sleutel tot succes.
Wat heeft bijgedragen bij deze reis. De bronnen.
Smith, G., & Theseira, W. (2020). Regulation of disruptive transport technologies. Research in Transportation Economics, 83.
Olin, J. J. (2025). An exploration of discourses concerning transport automation in Finnish governance. Aalto University.
Rongen, T., Lenferink, S., Arts, J., & Tillema, T. (2025). Examining network governance of multimodal integration. Case Studies on Transport Policy, 21.
Dias, F., de Morais, R., & Oliveira, M. (2019). Regulation of ridesourcing in Brazil. Research in Transportation Economics, 83.
Oliveira, M., et al. (2019). Mobility data platforms for urban policymaking. Research in Transportation Economics, 83.
Ik schreef dit artikel met hulp van mijn digitale collega, GPT-4, omdat zelfs mobiliteits-nerds soms verdwaald raken zonder slimme begeleiding.